W programie konferencji naukowej pt. „Akcja Reinhardt w regionie kieleckim” znalazło się osiem referatów badaczy z różnych środowisk naukowych, w tym również pracowników IPN. Prezentacje dotyczyły przede wszystkim lokalnych wątków dotyczących Akcji „Reinhardt”.
O zagładzie getta w Chmielniku opowiedziała zebranym dr Karolina Trzeskowska-Kubasik z Biura Badań Historycznych IPN. Zwracała uwagę, że getto chmielnickie miało charakter otwarty, lecz Żydzi mieli zakaz opuszczania jego terytorium. Jednocześnie było to największe getto w Kreishauptmannschaft Busko, a także charakteryzowało się największą deportowanych do tego miejsca Żydów. Przed akcją likwidacyjną przebywało w Chmielniku 13 tysięcy osób. 6 października 1942 roku Żydów wyprowadzono w stronę Chęcin a po kilku dniach 8 tysięcy osób wywieziono do obozu zagłady w Treblince.
Podczas konferencji z referatem wystąpił również dr Tomasz Domański z Referatu Badań Historycznych w kieleckiej delegaturze Instytutu Pamięci Narodowej. Badacz przedstawił informacje na temat prześladowań Żydów po Akcji „Reinhardt” na terenie dystryktu radomskiego. Jak wskazał, Niemcy zdawali sobie sprawę z tego, że części Żydów udało się ukryć, dlatego wykorzystali przeciwko nim liczne formacje policyjne. Oddziały przeprowadzały obławy na wsiach czy w lasach a znajdowani Żydzi byli mordowani. Na podstawie donosów sprawdzano również mieszkania czy gospodarstwa, w których mieli ukrywać się Żydzi. Do takiego zdarzenia doszło na przykład w Śladkowie Małym, gdzie żandarmi zamordowali dziesięcioro Żydów ukrywanych przez rodzinę Wójcików.
O Akcji „Reinhardt”
W 1942 r. niemieckie władze okupacyjne przystąpiły do planowego wymordowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich w tzw. Generalnym Gubernatorstwie i Bezirku Bialystok. Operacji nadano kryptonim „Reinhardt”. W jej wyniku od marca 1942 r. do listopada 1943 r. zginęło około 2 mln Żydów.
W okupacyjnym dystrykcie radomskim, w granicach którego znajdowała się Kielecczyzna, Aktion Reinhardt rozpoczęła się w z 4 na 5 sierpnia 1942 r. od wysiedlenia ludności żydowskiej z małego getta na Glinicach w Radomiu. Getto kieleckie zostało wysiedlone w dniach 20-24 sierpnia. W największym getcie na tym terenie, w Częstochowie, akcja wysiedleńcza trwała od 22 września do 7 października. Każdej akcji towarzyszyła ogromna brutalność i przemoc. Osoby chore, kalekie, starsze, kobiety w ciąży były bez pardonu mordowane na ulicach. Pozostałych formowano w kolumny marszowe i pędzono do najbliższej stacji kolejowej, gdzie czekały już posypane wapnem bydlęce wagony, kierowane do niemieckiego obozu zagłady w Treblince.
Ponieważ część osób próbowała wszelkimi sposobami uniknąć wywózki, 10 listopada 1942 r. ukazało się niemieckie zarządzenie tworzące żydowskie enklawy tzw. getta wtórne, w których zgromadzono kilkanaście tysięcy Żydów. W styczniu 1943 r. zostały one zlikwidowane, a ich mieszkańcy zamordowani w obozach zagłady. W kolejną fazę (trzecią) Zagłada przeszła po okresie „wysiedleń” z lata i jesieni 1942 r. Niemcy sukcesywnie likwidowali getta szczątkowe, ogłaszając kolejne miejscowości „Judenfrei” (wolne od Żydów), natomiast uciekinierów żydowskich skazali na natychmiastową śmierć.
Szacuje się, że w wyniku przeprowadzonego przez państwo niemieckie ludobójstwa w dystrykcie radomskim, w ramach Aktion Reinhardt, wywieziono na śmierć 360 tys. Żydów. Wiele tysięcy zginęło podczas towarzyszących wszystkim akcjom wysiedleńczym masowych rozstrzeliwań.
![II Jarmark Dworski w Rudzie Kościelnej [relacja]](https://static2.lokalnatelewizja.pl/data/articles/sm-16x9-ii-jarmark-dworski-w-rudzie-koscielnej-1757939579.jpg "II Jarmark Dworski w Rudzie Kościelnej [relacja]")
Napisz komentarz
Komentarze