Praca na zmiany – czy to się opłaca? Zalety i wady systemów zmianowych

Jakie są systemy zmianowe i w jakich branżach istnieją? 

System zmianowy to nic innego jak podział pracy w taki sposób, by mogła być ona wykonywana dłużej, niż standardowe osiem godzin. Oczywiście pracownik nie może wykonywać zadań przez całą dobę, wprowadzono więc system zmianowy. Praca nocna i dzienna to nie wszystkie formy zmian. 

Istnieją tryby dwuzmianowe, trzyzmianowe oraz czterobrygadowe. Dwu– i trzyzmianowa oznacza, że w obrębie funkcjonowania jednej działalności pracownicy wykonują obowiązki w regulaminowym czasie, ale w różnych godzinach. Innymi słowy – raz pracujesz na rano, innym razem na popołudnie, a czasem nawet nocą.

System czterobrygadowy oznacza pracę także w weekendy i święta – tutaj przeczytasz o tym schemacie więcej: https://www.gowork.pl/poradnik/17/prawo-pracy/system-4-brygadowy-w-pracy-na-czym-polega/. 

Praca zmianowa popularna jest w takich branżach jak służba zdrowia (lekarze, pielęgniarki), produkcja i przemysł (operatorzy maszyn, magazynierzy), handel i usługi (pracownicy sektora gastronomii, niektórzy sprzedawcy) oraz transport (piloci, motorniczy, kolejarze, kierowcy, spedytorzy). 

Zalety i wady pracy na zmiany 

Zalety i wady zmianówek są często przedmiotem dyskusji osób pracujących w takiej formie. Do zalet należy niewątpliwie zaliczyć wyższe zarobki, niż w przypadku klasycznego zatrudnienia. Praca nocna przynosi wyższe dochody ze względu na ustawowe dodatki za godziny nocne, podobnie wygląda praca w weekendy. 

Plusem jest także możliwość elastycznego tasowania zmianami, co pozwala zyskać wolne w godzinach pracy urzędów czy innych instytucji, gdzie w przypadku ośmiogodzinnego trybu pracy możemy nie móc udać się bez brania urlopu. 

Produkcja nocą jest także przykładem pracy, w której unika się tłumów – z reguły w takich branżach środowisko pracy jest spokojne, bez nadmiernej ilości bodźców, a dojazdy nie obejmują stania w korkach. 

Wśród wad należy wymienić nieregularny tryb życia, który zaburza stabilny, naturalny rytm dobowy i może powodować problemy ze snem. Praca, w której tasujemy różnymi zmianami, nie pozwala nam się w zasadzie przyzwyczaić do tego, kiedy powinniśmy spać. 

Zdrowie a praca zmianowa to często podnoszony argument jej przeciwników – może ona bowiem powodować większe zmęczenie, niż ta wykonywana w klasycznych etatowych godzinach. 

Wreszcie, praca zmianowa czasem wprowadza utrudnienia w życiu rodzinnym i towarzyskim, ze względu na to, że większość osób pracuje jednak klasycznie i możemy mieć problem z dopasowaniem się do terminów spotkań czy imprez rodzinnych. 

Przy decydowaniu się na pracę zmianową należy wziąć pod uwagę wszystko powyższe i wybrać tak, by móc czuć się komfortowo i bezpiecznie. Powodzenia!